Martos is een gemeente in de provincie Jaén in Andalusië, Spanje. Het is gelegen in de uitlopers van de Sierra de Jabalcuz en ligt ongeveer 20 kilometer ten noorden van de stad Jaén. Het is de vijfde grootste gemeente van de provincie, met een oppervlakte van 396 vierkante kilometer en een bevolking van ongeveer 24.000 mensen.
De stad Martos is gelegen op een heuvel met uitzicht op een vruchtbare vlakte en wordt omringd door olijfgaarden. Het is een belangrijk centrum voor de productie van olijfolie in de regio, en is de thuisbasis van de beroemde olijfolie coöperatie "San Amador", opgericht in 1965.
De gemeente Martos bestaat uit verschillende kleine steden en dorpen, waaronder Torredonjimeno, Los Villares, en Alcaudete. Deze plaatsen hebben elk hun eigen unieke kenmerken en attracties. Torredonjimeno heeft bijvoorbeeld een prachtig kasteel dat dateert uit de 9e eeuw, terwijl Los Villares bekend staat om zijn grotten en ravijnen.
De gemeente Martos is ook bekend om zijn historische en culturele erfgoed. De stad Martos heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de prehistorie en heeft vele monumenten en bezienswaardigheden die getuigen van zijn rijke verleden. De kerk van Santa Marta, het kasteel van Martos en het archeologisch museum zijn slechts enkele voorbeelden van de vele historische bezienswaardigheden in de stad.
Een andere bekende attractie in de gemeente Martos is de "Feria de San Bartolomé", die elk jaar in augustus wordt gehouden. Deze beurs trekt duizenden bezoekers uit de hele regio en biedt een breed scala aan activiteiten en evenementen, waaronder optredens van flamenco-muzikanten en -dansers, stierenvechten en kermisattracties.
In de afgelopen jaren heeft de gemeente Martos ook geïnvesteerd in het ontwikkelen van toeristische attracties, zoals wandel- en fietsroutes, om bezoekers te laten genieten van de natuurlijke schoonheid van de omgeving. De regio biedt vele mogelijkheden voor buitensportactiviteiten, waaronder wandelen, bergbeklimmen en kanoën.
Historie Martos
De geschiedenis van Martos gaat terug tot de prehistorie, zoals blijkt uit de vele archeologische vondsten die in de regio zijn gedaan. Er zijn overblijfselen van nederzettingen uit het Neolithicum, de Bronstijd en de Iberische periode gevonden in de omgeving.
In de Romeinse tijd was de stad bekend onder de naam Colonia Augusta Gemella, en was het een belangrijk handelscentrum vanwege de ligging aan de belangrijke route tussen Toledo en Córdoba. Tijdens de Visigotische periode behield Martos zijn belangrijke positie, en het was de zetel van een bisdom tot de islamitische invasie in de 8e eeuw.
Tijdens de Moorse periode was Martos bekend onder de naam Martus en werd het een belangrijke vestingstad in de regio. Het was een belangrijk centrum voor de productie van olijfolie en andere agrarische producten. In de 13e eeuw veroverde Ferdinand III van Castilië de stad en voegde het toe aan het Koninkrijk Castilië.
In de 16e eeuw beleefde Martos een periode van economische bloei dankzij de productie van zijde en olijfolie, die naar andere delen van Spanje en Europa werden geëxporteerd. Veel van de prachtige Renaissance-gebouwen in de stad dateren uit deze periode, waaronder de kerk van Santa Marta en het stadhuis.
Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) speelde Martos een belangrijke rol als een van de belangrijkste bastions van de Republikeinse strijdkrachten in de regio. In 1937 werd de stad zwaar gebombardeerd door de nationalistische troepen, waarbij veel gebouwen werden vernietigd en veel burgers omkwamen. Na de oorlog werd de stad herbouwd en ontwikkelde het zich tot een belangrijk centrum voor de productie van olijfolie en andere agrarische producten.
Tegenwoordig is Martos een moderne stad met een rijke geschiedenis en cultuur. De oude stad heeft veel bewaard gebleven van zijn prachtige architectuur en monumenten uit het verleden, waaronder de overblijfselen van de oude stadsmuren, het kasteel van Martos en het archeologisch museum. De stad is ook bekend om zijn jaarlijkse beurs ter ere van San Bartolomé, die duizenden bezoekers uit de hele regio trekt.
Natuur
De gemeente Martos, gelegen in de provincie Jaén in het zuiden van Spanje, is een gebied dat rijk is aan prachtige landschappen en natuurlijke schoonheid. Het gebied is omringd door bergen, bossen, valleien en rivieren, en is de thuisbasis van een verscheidenheid aan planten- en diersoorten.
Een van de meest bekende natuurparken in de omgeving is het Sierras de Cazorla, Segura y Las Villas natuurpark. Dit park is een van de grootste beschermde natuurgebieden 
in Spanje en omvat een gebied van meer dan 200.000 hectare. Het park is de thuisbasis van een verscheidenheid aan wilde dieren, waaronder de Iberische lynx, de steenarend, de Spaanse steenbok en wilde zwijnen. Daarnaast groeien er in dit park een groot aantal planten en bomen, waaronder eiken, dennen, kurkeiken en lavendel.
Een ander natuurpark in de buurt van Martos is het Despeñaperros natuurpark, dat gelegen is op de grens tussen de provincies Jaén en Ciudad Real. Dit park bestaat uit een reeks bergen en ravijnen, en biedt een thuis aan veel diersoorten, zoals adelaars, gieren, vossen en genetten. Het park staat bekend om zijn prachtige landschappen en uitgestrekte bossen, die bestaan uit mediterrane vegetatie, waaronder eiken, steeneiken, mastiekbomen en kruipwilgen.
Naast deze natuurparken is de gemeente Martos ook rijk aan landschappen van buitengewone schoonheid, zoals de Sierra Mágina bergketen. Deze bergketen strekt zich uit over een oppervlakte van 50.000 hectare en biedt prachtige uitzichten op de omliggende valleien en bergen. Hier leven diverse diersoorten, waaronder steenbokken, berggeiten en vossen. Op de hellingen van de bergen groeien diverse planten en bomen, zoals dennen, eiken en jeneverbessen.
In de bossen en bergen van de gemeente Martos leven veel dieren die typisch zijn voor de mediterrane regio, zoals wilde zwijnen, herten, konijnen en patrijzen. Daarnaast zijn er ook roofdieren te vinden, zoals vossen, steenmarters en genetten, en zijn er diverse vogelsoorten te zien, zoals adelaars, uilen, valken en spechten. In de wateren van de
gemeente leven diverse soorten vissen, waaronder barbelen, karpers en forellen.
Toerisme
Een van de meest opvallende bezienswaardigheden in Martos is het kasteel van Martos, gelegen op een heuvel boven de stad. Dit kasteel, dat dateert uit de 8e eeuw, is een van de best bewaard gebleven kastelen van Andalusië en biedt een prachtig uitzicht op de omliggende bergen en valleien.
Een andere interessante plek om te bezoeken is de kerk van Santa Marta, gelegen in het historische centrum van Martos. Deze kerk is een prachtig voorbeeld van de barokke architectuur van de regio en beschikt over een indrukwekkende collectie religieuze kunst.
Voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de regio, is er ook het Archeologisch Museum van Martos, dat een collectie artefacten bevat uit de prehistorie tot de middeleeuwen. Hier zijn onder andere resten te zien van de oude Iberische beschaving die hier vroeger leefde.
Voor natuurliefhebbers zijn er diverse mogelijkheden om te genieten van de prachtige landschappen rondom Martos. Zo is er bijvoorbeeld de wandelroute "Ruta de los Tres Puentes" (Route van de Drie Bruggen), die loopt langs de oevers van de Guadalquivir rivier en door een bosrijk gebied. Deze wandelroute is ongeveer 12 kilometer lang en biedt een prachtig uitzicht op de omliggende bergen en valleien.
Een andere populaire activiteit in de gemeente Martos is het maken van een tocht op een mountainbike of elektrische fiets. Er zijn diverse routes beschikbaar, variërend van eenvoudige tochten door de valleien tot meer uitdagende routes door de bergen.
Voor wie op zoek is naar meer avontuurlijke activiteiten, zijn er mogelijkheden voor canyoning en rotsklimmen. Zo is er bijvoorbeeld de "Barranco del Guadalentín", een spectaculaire kloof met hoge rotswanden, watervallen en kristalheldere poelen.
Tot slot staat de gemeente Martos bekend om zijn lokale gastronomie, waarbij olijfolie een belangrijke rol speelt. Hier kun je heerlijke streekgerechten proeven, zoals gazpacho, migas en gegrilde geitenvlees, en de beroemde olijfolie van de regio proeven.